نظر مراجع عظام تقلید در مورد موسیقی

توجه: لطفا بعد از خوندن احادیث ، از ما نپرسید پس چرا وزارت ارشاد جمهوری اسلامی!!! مجوز میده و تلویزیون جمهوری اسلامی!! پخش میکنه و!!!!

در ادامه می خوانید:

حکم نواختن با آلات موسیقی

حکم زدن دف و دایره زنگى در مجلس عروسى

حکم استفاده از موسیقی برای گیاهان و حیوانات

حکم خوانندگی و آواز در مجالس عروسی و اعیاد و.

حکم استفاده از آهنگrlm;هاى مبتذل (موسیقى حرام) در مجالس عروسى ن

حکم انتشار کتاب در زمینه مسائل آموزشى و تحقیقى موسیقى

حکم نگهrlm;دارى آلات موسیقى

حکم خرید و فروش آلات موسیقى

حکم آموزش و یادگیرى نوازندگى آلات موسیقى

حکم درآمد حاصل از تکثیر و توزیع نوار و سى rlm;دىrlm; هاى موسیقى

ملاک و مرجع تشخیص موسیقى و غناى حرام در نظام اسلامى

و.

توجه: لطفا بعد از خوندن احادیث ، از ما نپرسید پس چرا وزارت ارشاد جمهوری اسلامی!!! مجوز میده و تلویزیون جمهوری اسلامی!! پخش میکنه و!!!!

در ادامه می خوانید:

حکم نواختن با آلات موسیقی

حکم زدن دف و دایره زنگى در مجلس عروسى

حکم استفاده از موسیقی برای گیاهان و حیوانات

حکم خوانندگی و آواز در مجالس عروسی و اعیاد و.

حکم استفاده از آهنگrlm;هاى مبتذل (موسیقى حرام) در مجالس عروسى ن

حکم انتشار کتاب در زمینه مسائل آموزشى و تحقیقى موسیقى

حکم نگهrlm;دارى آلات موسیقى

حکم خرید و فروش آلات موسیقى

حکم آموزش و یادگیرى نوازندگى آلات موسیقى

حکم درآمد حاصل از تکثیر و توزیع نوار و سى rlm;دىrlm; هاى موسیقى

ملاک و مرجع تشخیص موسیقى و غناى حرام در نظام اسلامى

و.

۱. حکم نواختن با آلات موسیقى را بیان کنید.

همه (به جز بهجت و صافی: اگر از آلاتى است که به لهو و حرام اختصاص دارد. نواختن آن (در هر حال) جایز نیست ولى اگر از آلات مشترک باشد استفاده از آن به منظور شروع اشکال ندارد. ^(۱)

بهجت: اگر از آلاتى است که به لهو و حرام اختصاص دارد، نواختن آن به صورت لهوى حرام است و بنابر احتیاط واجب به صورت غیر لهوى نیز جایز نیست ولى اگر از آلات مشترک باشد استفاده از آن به منظور منافع مشروع اشکال ندارد. ^(۲)

صافى: به طور کلى نواختن با آلات موسیقى (لهو) حرام است. ^(۳)

۲. حکم زدن دف و دایره زنگى در عروسى چیست؟

rlm; اى و امام : استفاده از آلات موسیقى براى نواختن موسیقى مطرب و لهوى جایز نیست و بین مجلس عروسى و غیر آن تفاوتى نیست. ^(۴)

تبریزى، مکارم، نورى، سیستانى، وحید: استفاده از آلات موسیقى براى نواختن موسیقى لهوى (مناسب مجالس گناه و خوشrlm;گذرانى جایز نیست در بین مجلس عروسى و غیر آن تفاوتى نیست. ^(۵)

فاضل، صافى، بهجت: استفاده از آن جایز نیست و بین مجلس عروسى و غیر آن تفاوتى نیست. ^(۶)

۳. برخى کارشناسان تأثیر موسیقى را در رشد و بهرهrlm;دهى گیاهان و حیوانات و افزایش شیر آنها مفید دانستهrlm;اند در این فرض استفاده از موسیقى از نظر فقهى چه حکمى دارد.

همه (به جز صافی): نواختن آلات موسیقى مشترک اگر به کیفیت مطرب و لهوى مناسب مجالس گناه و خوشrlm;گذرانى باشد جایز نیست هر چند به انگیزه امور یاد شده باشد.

صافى: نواختن آلات موسیقى جایز نیست هر چند به انگیزه امور یاد شده باشد.

۴. در کودکستانها، بسیارى از پیامهاى اخلاقى و بهداشتى (بدون قصد آموزش موسیقى) در قالب موسیقى و آهنگ به کودکان و نونهالان آموخته مىrlm;شود حکم این کار چیست؟

همه (به جز صافى): نواختن موسیقى مطرب و مناسب مجالس گناه و خوشrlm;گذرانى جایز نیست و هدف یاد شده باعث تجویز آن نمىrlm; گردد. ^(۷)

صافى: نواختن آلات موسیقى جایز نیست و هدف یاد شده باعث تجویز آن نمىrlm;گردد. ^(۸)

۵. آیا مرد هم مىrlm; تواند در شب عروسى غنا بخواند؟

خیر تنها، غناى زن جایز است.

مکارم: خیر و غناى زن نیز بنا بر احتیاط واجب جایز نیست.

۶. غنایى که از نظر فقهى موضوع حکم حرمت قرار گرفته، چیست؟

امام، فاضل، صافى، rlm; اى، بهجت و نورى: آوازى است که در گلو غلطانده (چهچهه) و باعث طرب شود و مناسب با مجالس لهو و خوشrlm;گذرانى و فساد انجام گیرد. آواز با این مشخصه، خواندن و استماع (گوش دادن) آن حرام است. خواه در کلام حق باشد یا کلام باطل. ^(۹)

تبریزى: آوازى است که مناسب با مجالس لهو و خوشrlm;گذرانى و فساد انجام گیرد و محتواى آن کلام باطل باشد- آواز با این مشخصه خواندن و استماع آن حرام است و اگر محتواى آن کلام صحیح و حق باشد، بنابر احتیاط واجب جایز نیست. ^(۱۰)

مکارم و وحید: آوازى است که مناسب با مجالس لهو و خوشrlm;گذرانى و فساد انجام گیرد. آواز با این مشخصه خواندن و استماع آن حرام است، خواه در کلام حق باشد یا باطل.(۱۱)

سیستانى: آوازى است که مناسب با مجالس لهو و خوشrlm;گذرانى انجام گیرد و محتواى آن کلام باطل و یا قرآن، ذکر و دعا باشد آواز با این مشخصه خواندن و استماع آن حرام است و اگر محتواى آن کلام حق و صحیح باشد (به جز قرآن ذکر و دعا)، بنابر احتیاط واجب جایز نیست. ^(۱۲)

۷. آیا غنا و آوازخوانى زن در مجالس جشن میلاد و اعیاد ائمهrlm; علیه السلام و مانند آن نیز جایز است.

همه: خیر، غنا و آوازخوانى زن در میلاد و اعیاد ائمهrlm;علیه السلام و جشنrlm;هاى دیگر حرام است.

۸. گوش دادن به غناى اطفال چه حکمى دارد؟

همه: اگر به صورت غنا بخوانند، گوش دادن به آن جایز نیست، هر چند خواندن آن براى کودکان اشکال ندارد. ^(۱۳)

۹. استفاده از آهنگrlm;هاى مبتذل (موسیقى حرام) در مجالس عروسى ن چه حکمى دارد؟

گوش دادن به موسیقى حرام- هر چند در مجالس عروسى ن باشد جایز نیست. ^(۱۴)

تبصره: البته باید دقت کرد که موسیقى با غنا و آوازخوانى دومقوله است آنچه که در مجالس عروسى ن جایز شمرده شده غنا و آوازخوانى زن است ولى موسیقى لهوى در هر زمانى حرام است.

۱۰. آیا جایز است همراه غنا و آوازخوانى زن در مجالس عروسى دف و دایره بزنند؟

همه (به جز مکارم): آواز خوانى زن در شب عروسى اشکال ندارد ولى باید از دف و دایره زدن اجتناب شود. ^(۱۵)

مکارم: آواز خوانى زن در شب عروسى بنابر احتیاط واجب نیست و دف و دایره زدن حکم سایر آلات موسیقى را دارد. ^(۱۶)

تبصره ۱: باید توجه کرد که دف و دایره زدن در این نوع مجالس غالباً به صورت لهوى مورد استفاده قرار مىrlm;گیرد لذا مراجع بزرگوار تقلید آن را حرام مىrlm;دانند.

تبصره ۲: مراجع بزرگوار تقلید هر چند غناى زن را در مجلس عروسى استثناء کرده rlm;اند ولى ترک آن را احتیاط مستحب مىrlm; دانند.

۱۱. حکم انتشار کتاب در زمینه مسائل آموزشى و تحقیقى موسیقى چیست؟

همه: اصل نشر و تألیف کتاب در علم موسیقى اشکال ندارد. ^(۱۷)

۱۲. حکم نگهrlm;دارى آلات موسیقى چیست؟

امام، فاضل، rlm;اى، نورى، مکارم و تبریزى: اگر از آلاتى است که به لهو و حرام اختصاص دارد. نگهrlm;دارى آنrlm;ها جایز نیست و باید آنrlm;ها از بین برد ولى اگر از آلات مشترک است، اشکال ندارد. ^(۱۸)

سیستانى، بهجت: اگر از آلاتى است که به لهو و حرام اختصاص دارد، نگهrlm;دارى آنrlm;ها جایز نیست و باید آنrlm;ها را از بین برد مگر آن که منفعت حلالى (هر چند کم باشد) در برداشته باشد. ^(۱۹)

وحید: اگر از آلاتى است که به لهو و حرام اختصاص دارد، نگه دارى آنrlm;ها بنابر احتیاط واجب جایز نیست و باید آنrlm;ها را از بین برد مگر آن که منفعت حلالى (هر چند کم باشد) در برداشته باشد. ^(۲۰)

صافى: نگهrlm;دارى آلات موسیقى (لهو) جایز نیست و باید آنrlm;ها را از بین برد. ^(۲۱)

۱۳. حکم خرید و فروش آلات موسیقى چیست؟

همه (به جز صافى و بهجت): اگر از آلاتى است که به لهو و حرام اختصاص دارد، خرید و فروش آن جایز نیست ولى اگر از آلات مشترک باشد معامله آن اشکال ندارد. ^(۲۲)

صافى: خرید و فروش آن جایز نیست. ^(۲۳(

بهجت: اگر از آلاتى است که به لهو و حرام اختصاص دارد و هیچrlm;گونه منفعت مشروع در بر ندارند خرید و فروش آن حرام است. ^(۲۴(

۱۴. حکم آموزش و یادگیرى نوازندگى آلات موسیقى چیست؟

همه (به جز صافى): آموزش و یادگیرى نوازندگى با آلات مختص (به لهو) جایز نیست و اگر از آلات مشترک باشد، به منظور استفاده مشروع و حلال، اشکال ندارد. ^(۲۵(

صافى: آموزش و یادگیرى نوازندگى با آلات موسیقى (لهو) حرام است. ^(۲۶(

تبصره: پاسخ یاد شده در جایى است که هنگام آموزش در عمل نواخته شود و اگر آموزش و یادگیرى نوازندگى تنها به صورت تئورى انجام گیرد بى آنکه در عمل نواخته شود، اشکال ندارد.

۱۵. درآمدى که از رهگذر تکثیر و توزیع نوار و سى rlm;دىrlm; هاى موسیقى بدست مى rlm;آید حلال است یا حرام؟

همه: اگر از نوع موسیقى حرام است خرید و فروش و درآمد حاصل از آن حرام مىrlm;باشد. ^(۲۷(

۱۶. ملاک و مرجع تشخیص موسیقى و غناى حرام در نظام اسلامى کیست؟ وزارت ارشاد، حوزه هنرى سازمان تبلیغات اسلامى- کارشناسان موسیقى، فقیهان و یا عرف؟

همه: در تعیین و تشخیص موسیقى حرام و حلال باید به عرف عام مراجعه کرد. ^(۲۸(

تبصره : البته فقیهان، کارشناسان موسیقى و نهادهاى فرهنگى نیز مى rlm;توانند در زمینه موضوعات اظهار نظر کرده و موسیقى و غناى حرام و حلال را معرفى کنند ولى باید توجه کرد که اینان باید بر اساس تشخیص عرفى نظر خود را بیان کنند نه نظر کارشناسى.

۱۷. اگر فتواى ولى فقیه با مرجع تقلید در گوش کردن به برخى موسیقىrlm;هاى صدا و سیما تفاوت داشته باشد تکلیف چیست؟

همه: هر کس باید به فتواى مرجع تقلید خود عمل نماید. ^(۲۹(

۱۸. آیا در موسیقى و لهوى بودن آن مطرح است یا محتوى شعرهایى که خوانده مىrlm;شود و به تعبیر دیگر اگر اشعار خوب و مذهبى در قالب موسیقى مطرب و لهوى خوانده شود آیا باز حرام است.

معیار در حرمت موسیقى مطرب و لهوى بودن آن است و محتواى هیچ نقشى در آن ندارد هر چند اشعار مذهبى و اسلام باشد. ^{(۳۰ (}

تبصره : باید توجه داشت که موسیقى به معناى آلات لهو است و از آن صدا و آهنگى ایجاد مىrlm;شود اگر این آهنگ و موزیک مناسب مجالس گناه و خوشrlm;گذرانى باشد حرام است و این امر هیچ ارتباطى با محتواى آواز خواننده که به همراه اجراى موزیک است ندارد.

تبصره : برخى مراجع بزرگوار تقلید قید <<مطرب>> را قبول ندارند ر. ک.

آیا زن و شوهر به خاطر تمایل به یکدیگر و افزایش شهوت مىrlm;توانند به موسیقى گوش فرا دهند؟

همه: گوش دادن به موسیقى حرام جایز نیست و صرف افزایش تمایل به همسر، مجوز شرعى براى استماع آن محسوب نمىrlm;شود. ^(۳۱(

۱۹. اگر گوش دادن به موزیک باعث نیرو گرفتن و علاقه پیدا کردن به کار باشد. حکمش چیست؟

همه: اگر از نوع موسیقى حرام باشد، گوش دادن به آن جایز نیست (هر چند باعث علاقه پیدا کردن به کار شود). ^(۳۲(

۲۰. اگر استماع موسیقى هیچ گونه تأثیرى در انسان نداشته باشد آیا باز حرام است. ؟

همه: اگر از نوع موسیقى حرام باشد گوش دادن به آن جایز نیست. هر چند در شخص تأثیر نداشته باشد. ^(۳۳(

تبصره: شکى نیست که موسیقى حرام غالباً آثار مخربى دارد و باعث بیگانگى از خدا و تحریک شهوات و آلودگى به مفاسد دیگر مىrlm;شود ولى حکم تابع این امور نیست یعنى اگر به فرض در موردى موسیقى حرام هیچ تأثیرى در روح و روان انسان به جاى نگذارد و در کنار آن نیز به وظایف دینى خود و انجام واجبات بپردازد، باز گوش دادن به آن جایز نیست.

۲۱. حکم گوش دادن به موسیقى که هیچ گونه توجهى به محتواى آن نمىrlm;شود و یا اصلاً به زبانى خوانده مىrlm;شود که معناى آن فهمیده نمىrlm;شود چیست؟

همه : توجه نداشتن به محتواى و عدم شناخت زبان خواننده هیچ تأثیرى در جواز گوش دادن به موسیقى حرام ندارد. ^(۳۴(

تبصره: باید توجه داشت که موسیقى و غنا دو مقوله متفاوت از یکدیگر هستند و موسیقى نواختن آلات لهو است که اگر مناسب مجالس گناه و خوشrlm;گذرانى باشد گوش دادن به آن حرام است و در مواردى با غنا همراه مىrlm;شود و اگر به فرض محتواى غنا به زبانى باشد که قابل فهم نیست هیچ گونه تأثیرى در جواز گوش دادن به موسیقى لهوى ندارد.

۲۲. حکم گوش دادن به آهنگ و صداهاى مشکوک چیست؟

همه (به جز صافى): گوش دادن به آهنگ و موسیقىrlm;هاى مشکوک اشکال ندارد. ^(۳۵(

صافى: گوش دادن به آهنگrlm;هایى که با آلات موسیقى نواخته شود. جوایز نیست (هر چند مشکوک باشد).^(۳۶(

۲۳. استماع آهنگ بدون کلام چه حکمى دارد؟

امام، فاضل، rlm;اى، بهجت و نورى: گوش دادن به هر آهنگى که مطربى و مناسب مجالس گناه و خوشrlm;گذرانى است جایز نیست. (هر چند مشتمل بر کلام نباشد). ^(۳۷(

سیستانى، تبریزى، وحید، مکارم: گوش دادن به هر آهنگى که مناسب مجالس گناه و خوشrlm;گذرانى است جایز نیست. (هر چند مشتمل بر کلام نباشد). ^(۳۸(

صافى: گوش دادن به هر آهنگى که مطرب و مناسب مجالس گناه و خوشrlm;گذرانى است جایز است و گوش دادن به آهنگى که از نواختن آلات موسیقى تولید مىrlm;شود، حرام است. ^(۳۹)

۲۴. آیا میان انواع موسیقى ها از قبیل: اصیل (سنتى)، کلاسیک، محلى، پاپ و. تفاوتى در حکم است؟

خیر، هیچ گونه تفاوتى میان آنها در حکم نیست و معیار حرمت استماع موسیقى مطرب و لهوى بودن آن است. ^(۴۰)

تبصره: باید توجه کرد که برخى مراجع بزرگوار تقلید، در حرمت موسیقى، قید <<مطرب>> را شرط نمىrlm;دانند. ر. ک:

۲۵. بعضى از موسیقىrlm; هاى تلویزیون همان موسیقى غربى است که تنها آوازش برداشته شده است آیا گوش دادن آن به صرف اینکه در نظام اسلامى پخش مىrlm; شود جایز است و به تعبیر دیگر آیا ممکن است مکان پخش موسیقى تأثیر در حکم داشته باشد؟

اگر از نوع موسیقى حرام باشد، گوش دادن به آن جایز نیست و محل پخش تأثیرى در جواز و حرمت آن ندارد.

پى نوشت ها

۱) امام، استفتاءات، ج ۲، مکاسب محرم س ۳۰ rlm;اى، اجوبه س ۱۱۶۴ فاضل، جامعrlm;المسائل، ج ۱، س ۹۹۲ مکارم، استفتاءات، ج ۱ س ۵۲۴ و ۵۲۵ و ج ۲، س ۷۰۷ و ۷۱۰ تبریزى، استفتاءات، س ۱۰۵۴ و ۱۰۶۵ و صراط النجاه، ج ۱، س ۱۰۰۵، دفتر: سیستانى، وحید و نورى.

۲) بهجت، توضیح المسائل، متفرقه م. ۲۰

۳) صافى، جامعrlm;المکارم، ج ۱ س ۱۰۰۳ و ۱۰۱۵ و. ۱۰۱۸

۴) rlm;اى، اجوبه، س. ۱۱۳۴

۵) تبریزى، استفتاءات، س ۱۰۵۴ سیستانى،sistani.org ، موسیقى ش ۲ و منهاج الصالحین، ج ۲ م ۲۰ نورى، استفتاءات، ج ۲ س ۵۷۱ مکارم، استفتاءات ج ۱، س ۵۲۵ و ۵۲۸ دفتر: وحید.

۶) فاضل، جامعrlm;المسائل، ج ۱، س ۹۹۷ و ۱۷۴۰ دفتر: بهجت، صافى، جامعrlm;الاحکام، ج ۱، س ۱۰۰۶ و. ۱۰۰۹

۷) امام، استفتاءات، ج ۲، مکاسب محرمه، س ۲۶ و ۳۰ rlm;اى، اجوبه، س ۱۱۴۳ مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۷۱۱، فاضل جامعrlm;المسائل، ج ۱، س ۹۸۸ و ۹۹۳ و ۹۹۱ تبریزى، صراط النجاه، ج ۵، س ۱۱۴۹ دفتر: سیستانى، بهجت و نورى.

۸) صافى، جامع الاحکام، ج ۱، س ۹۹۹ و. ۱۰۰۳

۹) امام، تحریر الوسیله، ج ۱، المکاسب المحرمه، س ۱۳ فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۹۷۸ rlm;اى، اجوبه، س ۱۱۳۲ صافى، هداته البلاد، ج ۱ م ۱۶۹۷ نورى، توضیح المسائل، مسائل مستحدثه بهجت، وسیلهrlm;النجاه، ج ۱، م. ۱۴۴۹

۱۰) تبریزى، صراط النجاه، ج ۵، س ۱۱۵۱ و. ۱۱۶۲

۱۱) مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۷۰۱ وحید، منهاج الصالحین، ج ۳، م. ۱۷

۱۲) سیستانى، منهاج الصالحین، ج ۲، م. ۲۰

۱۳) تبریزى، صراط النجاه، ج ۶، س ۱۴۴۱ دفتر، همه.

۱۴) امام، تحریرالوسیله، ج ۱، م ۱۳ rlm;اى، اجوبه، س ۱۱۳۴ بهجت، توضیح المسائل، متفرقه، م ۲۰ و وسلیهrlm;النجاه، ج ۱، م ۱۴۴۹ فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۹۹۷ سیستانى، منهاج الصالحین، ج ۲، م ۲۰ وحید، منهاج الصالحین، ج ۳، م ۱۷ تبریزى، استفتاءات، ۱۰۵۷ و التلیقه على منهاج الصالحین، المکاسب المحرمه، م ۱۷ مکارم، استفتاءات، ج ۱، س ۵۲۸ صافى، هواته العباد، ج ۱، م ۱۶۹۸ و جامع الاحکام، ج ۲، س ۱۵۸۵ دفتر، نورى.

۱۵) صافى، جامعrlm;الاحکام، ج ۱، س ۱۰۱۵ و هداته العباد، ج ۱، م ۱۶۹۸ تبریزى، استفتاءات، س ۱۰۵۷ فاضل، جامعrlm;المسائل، ج ۱، س ۱۷۴۰ و ۹۹۷ rlm;اى، اجوبه، س ۱۱۳۴ سیستانى، منهاج الصالحین، ج ۲، م ۲۰ وحید، منهاج الصالحین، ج ۳، م. ۱۷

۱۶) مکارم، استفتاءات، ج ۱، س ۵۲۸ و. ۵۲۳

۱۷) دفتر: همه.

۱۸) امام، استفتاءات، ج ۲، مکاسب محرمه، س ۳۰ و ۴۱ و ج ۳، سؤالات متفرقه، س ۱۱۶ فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۹۹۲ و ۱۰۰۰ تبریزى، صراط النجاه، ج ۱، س ۱۰۱۲ دفتر: نورى، rlm;اى و مکارم.

۱۹) سیستانى، منهاج الصالحین، ج ۲، م ۱۱ بهجت، وسیله النجاه، ج ۱، م ۱۴۴۱ و. ۱۴۴۲

۲۰) وحید، منهاج الصالحین، ج ۳، م. ۹

۲۱) صافى، جامع الاحکام، ج ۱، س. ۹۹۶

۲۲) امام، استفتاءات، ج ۲، مکاسب محرمه، س ۲۵ rlm;اى، اجوبه، س ۱۱۴۹ و ۱۱۶۴ فاضل، جامعrlm;المسائل، ج ۱، س ۹۹۲ و توضیح المسائل، مراجع م ۲۰۶۷ تبریزى، صراط النجاه، ج ۱، س ۱۰۲۳ و استفتاءات، س ۱۰۶۳ وحید، منهاج الصالحین، ج ۳ م ۸ مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۷۰۷ سیستانى، سایت، موسیقى دفتر: نورى.

۲۳) صافى، جامع الاحکام، ج ۱، س ۹۹۶ و ۱۰۲۰ و. ۱۰۱۸

۲۴) بهجت، توضیح المسائل، م ۱۶۲۴ و وسیلهrlm;النجاه، ج ۱، م ۱۴۴۱ و. ۱۴۴۲

۲۵) امام، استفتاءات، ج ۲، مکاسب محرمه، م ۲۶ rlm;اى، اجوبه، س ۱۱۴۴ تبریزى، استفتاءات، س ۱۰۷۸ فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۹۹۲ مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۷۱۱ سیستانى، منهاج الصالحین، ج ۲، م ۱۱ و سایت، س ۱۷ و ۱۸ دفتر وحید، بهجت و نورى.

۲۶) صافى، جامع الاحکام، ج ۱، س ۱۰۰۵ و ۱۰۰۷ و ۱۰۲۰ و. ۱۰۱۸

۲۷) rlm;اى، اجوبه، س ۱۲۱۰ و ۱۱۶۵ مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۸۱۲ و ج ۱، س ۵۱۸ توضیح المسائل، مراجع م ۲۰۵۵ و ۲۰۶۷ و ۲۰۶۸ نورى، توضیحrlm;المسائل، م ۲۰۵۱ و ۲۰۶۲ و ۲۰۶۳ وحید، توضیح المسائل، م ۲۰۶۳ و ۲۰۷۵ و. ۲۰۷۶

۲۸) همان منابع.

۲۹) rlm;اى، اجوبه، س ۱۱۳۶ دفتر: همه.

۳۰) امام، استفتاءات، ج ۲، مکاسب محرمه، س ۲۵ rlm;اى، اجوبه، س ۱۱۵۷ بهجت، وسیلهrlm;النجاه، ج ۱، م ۱۴۴۹ صافى، جامع الاحکام، ج ۱، س ۱۰۰۳ نورى، توضیح المسائل، مسائل مستحدثه وحید، منهاج الصالحین، ج ۳، م ۸ و ۱۷ فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۹۹۹ تبریزى، صراط النجاه، ج ۱، س ۱۰۰۸ و ۱۰۲۵ سیستانى،sistani.org ، موسیقى، ش ۵ مکارم، استفتاءات، ج ۲، س. ۷۰۸

۳۱) rlm;اى، اجوبه، س ۱۱۵۲ و ۱۱۵۵ صافى، جامع الاحکام، ج ۱، س ۹۹۹ و ۱۰۰۵ تبریزى، استفتاءات، س ۱۰۸۳ و صراط النجاه، ج ۵، س ۱۱۴۹ دفتر: امام، بهجت، وحید، مکارم، نورى، سیستانى، فاضل.

۳۲) rlm;اى، اجوبه، س ۱۱۴۳ و ۱۱۵۷ و ۱۱۴۷ صافى، جامع الاحکام، ج ۱، س ۹۹۹ و ۱۰۰۵ مکارم، استفتاءات، ج ۱، س ۵۲۰ فاضل، جامعrlm;المسائل، ج ۱، س ۹۸۸ تبریزى، صراط النجاه، ج ۱، س ۱۰۱۴ و ج ۵، س ۱۱۴۹ دفتر: بهجت، وحید، نورى، سیستانى و امام.

۳۳) امام، استفتاءات، ج ۳، سؤالات متفرقه، س ۱۱۰ مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۶۹۴ و ۶۹۸ صافى، جامعrlm;الاحکام، ج ۱، س ۱۰۰۳ و ۱۰۱۷ rlm;اى، اجوبه، س ۱۱۳۱ و ۱۱۳۵ و ۱۱۵۵ سیستانى،sistani.org ، موسیقى، ش ۱۵ تبریزى، استفتاءات، س ۱۰۳۹ فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۹۹۶ دفتر: بهجت، وحید، نورى.

۳۴) rlm;اى، اجوبه، س ۱۱۴۱ و ۱۱۵۷ مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۷۰۱ و ۷۰۸ تبریزى، صراط النجاه، ج ۵، س ۱۱۵۲ سیستانى،sistani.org ، موسیقى، ش ۲۲ دفتر: وحید، بهجت، فاضل، امام، صافى و نورى.

۳۵) امام، استفتاءات، ج ۲، مکاسب محرمه، س ۳۱ rlm;اى، اجوبه، س ۱۱۳۹ فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۹۹۹ مکارم، استفتاءات، ج ۱، س ۵۲۰ بهجت، توضیح المسائل، متفرقه، م ۲۰، تبریزى، استفتاءات، س ۱۰۵۰ سیستانى، منهاج الصالحین، ج ۲، م ۲۰ دفتر: نورى، وحید.

۳۶) صافى، جامع الاحکام، ج ۱، س ۱۰۱۸ و ۱۰۰۷ و ۹۹۸ و. ۹۹۷

۳۷) امام، استفتاءات، ج ۲، مکاسب محرمه، س ۲۷ و ۲۸ فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۹۹۵ و ۹۹۹ و ۱۰۰۵ بهجت، توضیح المسائل، متفرقه، م ۲۰ rlm;اى، اجوبه، س ۱۱۴۰ نورى، توضیح المسائل، مسائل مستحدثه.

۳۸) تبریزى، استفتاءات، س ۱۰۴۶ و ۱۰۶۵ سیستانى،sistani.org ، موسیقى، ش ۵ مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۷۰۳ و ۷۰۸ وحید، منهاج الصالحین، ج ۳ م. ۱۷

۳۹) صافى، جامع الاحکام، ج ۱، س. ۱۰۱۸

۴۰) صافى، جامعrlm;الاحکام، ج ۱، س ۱۰۰۲ rlm;اى، اجوبه، س ۱۱۲۷ و ۱۱۴۶ مکارم، استفتاءات، ج ۱، س ۵۲۷ تبریزى، استفتاءات، س ۱۰۴۳ سیستانى،sistani.org ، موسیقى، ش ۲۶ و ۲۲ و ۵ نورى، استفتاءات، ج ۲، س ۵۴۸ دفتر: بهجت، وحید، امام، فاضل.

داستان مذهبی کوتاه – صوتی

صوت/زندگی پیامبر اکرم (ص) در دوران کودکی در بیانات رهبر انقلاب

صوتی تصویری

فرقه‌ای که بی سروصدا در کشور قدرت می‌گیرد

تحدیر(تندخوانی) قرآن باصدای استاد معتز آقایی

نظر مراجع عظام تقلید در مورد موسیقی

صوت| سخنرانی دهه اول محرم حجت الاسلام والمسلمین علیرضا پناهیان